Maud była sierotą, jej rodzice zmarli kiedy była jeszcze dzieckiem. Wychowywała ją ciotka, a dziewczyna zrezygnowała z kontynuowania nauki. Wszystko zmieniło się, kiedy po zobaczeniu ogłoszenia, zdecydowała się podjąć pracę gospodyni domowej u niejako Everetta (w tej roli Ethan Hawke) – staroświeckiego, ale pracowitego mężczyzny, który jednakże na początku traktował kobietę gorzej niż swoje zwierzęta. Jednak ciepło i dobroć jakim epatowała Maud potrafiło sprawić, że te dwie przeciwieństwa po prostu zaczęły się przyciągać.

Jak to się stało, że dziś cena za jej obrazy waha się między 6 000$ a 20 000$? Co sprawiło, że pracami Maud zainteresował się nawet Biały Dom? Życie tej skromnej kobiety, a zarazem fascynującej artystki opowiedziała w filmie reżyserka, Aisling Walsh, dbając przy tym o uniwersalność historii. Walsh podkreślała w wywiadach, że razem ze scenografem – Johnem Handem – chciała pozostać wierna oryginałowi tak bardzo jak tylko się da: „Chcieliśmy przedstawić świat Maudie tak wiernie, jak to tylko możliwe – od obrazów, przez meble, najdrobniejsze przedmioty, który udało nam się wypatrzeć na archiwalnych zdjęciach”.

Sally Hawkins tchnęła w bohaterkę niesamowicie dużo pozytywnej energii, pokazując jednocześnie jak wiele wysiłku kosztowało ją posługiwanie się pędzlem. Aktorka do roli Maud przygotowywała się kilka miesięcy, brała nawet lekcje malarstwa w Londynie, u jednej z artystek ludowych. Kiedy w filmie widzimy główną bohaterkę malującą obrazy, naprawdę maluje Hawkins. Ethanowi Hawke udało się z kolei doskonale odwzorować postać Everetta. Zagrał jedną z najbardziej niezwykłych, a równocześnie oschłych postaci w swojej karierze, co doceniła zarówno publiczność, jak i krytyka filmowa.

Šarūnas Bartas: Chciałem pokazać to, co widzowie zobaczyli. W gruncie rzeczy mamy wiele typów ludzi, chłopak Ingi, Rokas, też jest poniekąd przypadkowy — ktoś go prosi o pomoc przy transporcie humanitarnym na Ukrainę, on sam tego nie planuje. Ma dziewczynę, która chce mu towarzyszyć. Istnieją ludzie pasywni w kraju ogarniętym wojną i poza nim. Ona idzie ze swoim chłopakiem, który nie chce walczyć, tylko zrobić to, do czego czuje się zobowiązany, w przeciwnym wypadku czułby, że nie robi tego, co powinien był zrobić. Inga mu tylko towarzyszy.

W Pańskim filmie zarówno żołnierze ukraińscy jak i rosyjscy rozmawiają z Rokasem, który przeprowadza amatorski wywiad nagrywany telefonem komórkowym. Czy ich wypowiedzi były naturalne, nagrywane spontanicznie, czy też napisał je Pan wcześniej w scenariuszu?

Z żołnierzami rozmawialiśmy w ich bazach, wypowiadali kwestie ze scenariusza, ale byli całkowicie naturalni.

Czy można powiedzieć, że w „Szronie” zło jest ukryte i dlatego nie widać z której strony strzela się do ludzi?

Nie myślałem w ten sposób o złu, wydaje mi się, że jest to po prostu część człowieczeństwa. Pytaniem pozostaje to, dlaczego ludzie chodzą na wojnę? W normalnym życiu morderstwo jest najcięższym przestępstwem i  za to idzie się do więzienia na najdłuższe odsiadki. Podczas wojny zabijanie jest normalne, nikt nie bierze za to odpowiedzialności. Nie da się odpowiedzieć na to pytanie, cała historia ludzkości to historia wojny. Obecnie wojny toczą się w wielu krajach, w Syrii,    w Libii, w Sudanie, na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Australii. Ludzie próbują się jej pozbyć, ale to tylko niszczy, mieszkańców, gospodarkę, ziemie. Każdy chce po trochu powiększać swoje terytorium, jeśli jesteś pasywny inni zabiorą ci cały dobytek, miskę zupy, bitwa o wszystko toczy się cały czas.

To rodzaj ewolucji?

Tak, ludzkość kiedyś się zaczęła i silniejsi byli pierwszymi do zjadania słabszych. Wydaje mi się, że aby wyplenić wojne1 z ludzi trzeba by zmienić coś w genach. W sumie wojna nie daje nikomu niczego, może z wyjątkiem małej garstki ludzi, którzy zarządzają całymi krajami, ale żyją w ukryciu. Przykładem może być Wenezuela, która posiada największe złoża ropy na świecie, ale, paradoksalnie, sytuacja mieszkańców jest bardzo trudna. Ludzie nie mają co jeść ponieważ tylko ich garstka kontroluje cały kraj.

W filmie widzimy doświadczonego dziennikarza granego przez Andrzeja Chyrę, który nie ma kontaktu z wydarzeniami na froncie i młodego Rokasa, który zbiera materiały wśród żołnierzy. Czy chciał Pan pokazać kontrast między generacjami?

Docelowo nie chciałem ukazywać tego przeciwieństwa, moim zamiarem było pokazać kontrast, który zaobserwować może w rzeczywistych warunkach. Reporterzy z Polski, Francji, z całego świata jeździli na Ukrainę aby zbierać obszerne materiały, które mogli następnie sprzedawać w ich krajach, gdzie nie ma wojny i panuje dobrobyt. Z drugiej strony ci dziennikarze podejmują pewne ryzyko i widoczny jest kolejny kontrast. Nie są zobligowani do siedzenia w błocie z karabinami, nie muszą walczyć, ale też są narażeni na śmierć do kul przypadkowego strażnika. Tu musi być kontrast tak samo jak w przypadku Rokasa, osoby pochodzącej z kraju nie ogarniętego konfliktem zbrojnym, która pochodzi z innego świata.

Rozmawiała: Ewa Stasierska, GŁOS DWUBRZEŻA

Zwycięzcą 11. edycji Festiwalu został film „Maudie”. Dziejący się w kanadyjskiej Nowej Szkocji film Aisling Walsh to niezwykły romans, z Ethanem Hawke’m i Sally Hawkins w rolach głównych. Pierwowzorem głównej postaci była Maud Lewis (1903-1970): malarka-amatorka słynąca z barwnych pejzaży, bohaterka kilku dokumentów i książek, dzisiaj uważana za jedną z najważniejszych kanadyjskich artystek ludowych. Film wygrał z oceną 4,77.

Na drugim miejscu uplasował się „Ostatni w Aleppo”, wstrząsający dokument o wojnie w Syrii. Autorem filmu jest Firas Fayyad, syryjski reżyser, scenarzysta i montażysta, twórca filmów fabularnych i dokumentalnych. Znany przede wszystkim z dzieł – prezentowanych na międzynarodowych festiwalach filmowych – dotyczących współczesnych spraw syryjskich i transformacji politycznych w świecie arabskim. Widzowie ocenili film na 4,68.

Ostatnie miejsce na podium należy do obrazu „Póki jest jasno”. To przejmująca kronika umierania. Simon działa na przekór odbierającej mu kontrolę nad mięśniami chorobie. Pisze książkę, realizuje pełnometrażowy film, docenia bezwarunkową małżeńską miłość. Korzysta z życia, jak tylko może. Prywatne materiały archiwalne oraz narracja Colina Farrella, czytającego pamiętniki chorującego bohatera, czynią ten dokument poetyckim świadectwem bezwzględnej woli przetrwania. Produkcja irlandzkiego reżysera Frankiego Fentona otrzymała ocenę 4,61.

Kolejne filmy z najwyższymi ocenami to: „Boski porządek” (4,53), „Zwariować ze szczęścia” (4,49), „Tanna” (4,47), „Rumble” (4,47) oraz „Wind River” (4,46).

W sobotni wieczór w Kinie Lubelskim, wypełnionym do ostatniego miejsca, odbyło się jego uroczyste zakończenie. Wśród zaproszonych gości zjawili się m.in. wicemarszałek Województwa Lubelskiego Grzegorz Kapusta, burmistrz Kazimierza Dolnego Andrzej Pisula oraz przedstawiciele sponsorów i partnerów. Dyrektor Artystyczna Grażyna Torbicka w imieniu całego zespołu podziękowała za jedenasty już rok wspólnej pracy i zapowiedziała, że wrócimy na 12. edycję.

Podczas gali zamknięcia widzowie poznali wyniki Międzynarodowego Konkursu Filmów Krótkometrażowych. Jury w składzie: Maciej Dejczer, Marcin Koszałka i Anna Zamecka za najlepszy film uznało „NDR” w reżyserii Grzegorza Dębowskiego, „za podjęcie ryzyka wykreowania relacji międzyludzkich w świecie ekstremalnych wyborów i umiejętne zatarcie granicy między dokumentem a fabułą”. Druga nagroda przypadła Paulowi Plobergowi za film „Piwo i Calippo”, a trzecia trafiła do Balbiny Bruszewskiej za film „Czarnoksiężnik z krainy U.S.”. Reżyserka odebrała także nagrodę specjalną She’s Mercedes.

Poznaliśmy również wyniki plebiscytu publiczności. Najlepszym filmem tegorocznych Dwóch Brzegów okazał się „Maudie” ze średnią oceną 4,77. Na drugim miejscu uplasował się „Ostatni w Aleppo” z wynikiem 4,68, trzecie miejsce na podium to „Póki jest jasno” z wynikiem 4,61.

Dziękujemy, że tak licznie przybyliście w tym roku na Dwa Brzegi, do zobaczenia na 12. edycji!