Celem sekcji jest popularyzacja wybitnych osiągnięć sztuki aktorskiej. W cyklu prezentujemy w sposób kompleksowy sylwetkę artysty poprzez realizację pokazów filmowych, teatru telewizji, spotkań z aktorem, jego przyjaciółmi i współpracownikami.

ANDRZEJ SEWERYN – Są aktorzy, o których mówi się, że kamera ich kocha. Błyszczą na ekranie mocą swojego talentu i charyzmy tak, że wprost trudno oderwać od nich wzrok. Są też tacy, którzy wspaniale wypadają na deskach teatru. Naturalną dla nich przestrzenią jest scena, a bezpośrednia relacja z widownią stanowi ważną część ich kunsztu. I jest Andrzej Seweryn – artysta doskonale sprawdzający się w obu, zdawałoby się tak odległych, rodzajach sztuki aktorskiej.

Zacznijmy od teatru. Bohater tegorocznej retrospektywy ukończył w 1968 r. warszawską Państwową Wyższą Szkołę Teatralną. Po studiach związał się ze stołecznym Teatrem Ateneum, gdzie występował aż do 1980 roku. Wybuch stanu wojennego zastał aktora w Paryżu. Mając w pamięci doświadczenia roku 1968, kiedy został aresztowany na kilka miesięcy za kolportaż ulotek skierowanych przeciwko agresji sił Układu Warszawskiego na Czechosłowację, postanowił pozostać na emigracji. Dzięki wielkiemu talentowi i wytrwałej pracy wkrótce zaczął odnosić spektakularne sukcesy. Pracował m.in. z wybitnym reżyserem Peterem Brookiem, a w 1993 r. dołączył do zespołu Comédie Française – jako trzeci obcokrajowiec w historii. Wedle słów Daniela Olbrychskiego, to tak jakby Gérard Depardieu zagrał na deskach Teatru Narodowego Gustawa-Konrada, lub Robert De Niro wyrecytował inwokację „Pana Tadeusza” – posługując się, oczywiście, doskonałą polszczyzną. W 2010 r. aktor na stałe wrócił do Polski. Od przeszło sześciu lat jest dyrektorem Teatru Polskiego w Warszawie.

Jeżeli pokusić się o stworzenie aktorskiego panteonu Andrzeja Wajdy, Seweryn z pewnością miałby w nim ważne miejsce. To w „Ziemi obiecanej” z 1974 r. po raz pierwszy zwrócił na siebie uwagę szerokiej publiczności, a jego kreacja Maksa Bauma, tego „głupiego i sentymentalnego Niemca”, wedle na swój sposób czułego określenia Moryca Welta, wciąż wspaniale kontrastuje z drapieżnością pozostałych lodzermenschów. Seweryn wystąpił u Wajdy jeszcze siedem razy. Szczególnie ważna jest jego rola w „Dyrygencie”, nieco zapomnianym arcydziele kina moralnego niepokoju, w którym aktor wykreował niejednoznaczną postać muzyka pożeranego przez chorą ambicję. Zrekonstruowanego cyfrowo „Dyrygenta” będzie można zobaczyć na tegorocznych Dwóch Brzegach.

W ramach retrospektywy pokazane zostaną także inne polskie filmy z udziałem Andrzeja Seweryna, między innymi jego reżyserski debiut „Kto nigdy nie żył…” oraz „Prymas. Trzy lata z tysiąca” Teresy Kotlarczyk, w którym wcielił się w podwójną rolę: pełnego godności kardynała Wyszyńskiego i jego demonicznego sobowtóra. Nie zabraknie także rzadko pokazywanych w Polsce tytułów zagranicznych. W programie Dwóch Brzegów błyszczą nazwiska wybitnych reżyserów, z którymi Seweryn współpracował: mistrza francuskiej Nowej Fali Alaina Resnais’go („Jeszcze nic nie widzieliście”) oraz laureatów berlińskich Srebrnych Niedźwiedzi: Raoula Ruiza („Genealogia zbrodni”) i Marca Bellocchia („Wyrok”).

Ostatnim dotychczas akordem imponującej kariery Andrzeja Seweryna jest rola Zdzisława Beksińskiego w „Ostatniej rodzinie”. Film Jana P. Matuszyńskiego zdobył dziesiątki nagród na polskich i międzynarodowych festiwalach, a przez znaczną część krytyki został okrzyknięty arcydziełem. Pierwszym zwiastunem tego sukcesu było jednak wyróżnienie Andrzeja Seweryna Srebrnym Lampartem na festiwalu w Locarno. Aktor ciałem, emocjami oraz intelektem, zgodnie z metodą wspomnianego Petera Brooka, w sposób wierny i poruszający odmalował intrygującą postać tragicznie zmarłego malarza. Znów: wprost trudno od niego oderwać wzrok.

Bartosz Marzec

FILMOGRAFIA|FILMOGRAPHY
2016 Ostatnia rodzina|The Last Family
2016 Artyści (serial|TV series)
2015 Anatomia zła|Anatomy of Evil
2012 Sęp|The Vulture
2012 Jeszcze nic nie widzieliście|Vous n’avez encore rien vu|You Ain’t Seen Nothin’ Yet
2011 Uwikłanie|Entanglement
2010 Różyczka|Little Rose
2008 Możliwość wyspy|La Possibilité d’une île|The Possibility of an Island
2007 Ekipa (serial|TV series)
2007 Nightwatching
2006 Kto nigdy nie żył…|Who Never Lived
2002 Zemsta|The Revenge
2000 Prymas – Trzy lata z tysiąca|The Primate
1999 Ogniem i mieczem|With Fire and Sword
1999 Pan Tadeusz|Pan Tadeusz: The Last Foray in Lithuania
1996 Genealogia zbrodni|Généalogies d’un crime|Genealogies of a Crime
1995 Całkowite zaćmienie|Total Eclipse
1993 Lista Schindlera|Schindler’s List
1992 Indochiny|Indochine
1991 Wyrok|La Condanna|The Conviction
1989 Rewolucja Francuska|La Révolution française|The French Revolution
1989 The Mahabharata (serial|TV Series)
1987 Na srebrnym globie|On the Silver Globe
1986 Kobieta mego życia|La femme de ma vie|The Woman of My Life
1982 Danton
1981 Człowiek z żelaza|Man of Iron
1981 Dziecinne pytania|Childish Questions
1979 Dyrygent|The Conductor
1979 Kung-Fu
1979 Golem
1978 Bez znieczulenia|Without Anesthesia
1978 Roman i Magda|Roman and Magda
1976-1977 Polskie drogi|Polish Roads (serial|TV series)
1975 Opadły liście z drzew|Leaves Have Fallen
1975 Noce i dnie|Nights and Days
1975 Obrazki z życia|Pictures from Life
1974 Ziemia obiecana|The Promised Land
1973 Przejście podziemne|Pedestrian Subway (krótki|short)
1970 Album polski|Polish Album
1964 Beata

Zapisz